Βασικός στόχος του μαθήματος είναι να εξοικειώσει τους φοιτητές τόσο με τον θεωρητικό προβληματισμό όσο και με την ανάλυση γλωσσικών δεδομένων που αφορούν τη συντακτική δομή της γλώσσας, ειδικότερα της ελληνικής. Πιο αναλυτικά, επιδιώκεται οι φοιτητές να αποκτήσουν εξοικείωση με βασικές θεωρητικές έννοιες στον τομέα της σύνταξης, να αφομοιώσουν το θεωρητικό πλαίσιο που παρουσιάζει το μάθημα, να εξοικειωθούν με τα εμπειρικά δεδομένα, ειδικότερα να τα παρατηρούν, να τα περιγράφουν και να τα αναλύουν, τέλος να μάθουν να προβληματίζονται για τη σχέση θεωρίας και δεδομένων.

•  Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Λήψη αποφάσεων
• Αυτόνομη εργασία
• Σεβασμός στη διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα
• Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

Σύντομη Περιγραφή Μαθήματος:
Το μάθημα πραγματεύεται τη σύνταξη, τον πυρήνα της γραμματικής που συνδέει τη σημασία με τον ήχο, με εστίαση στην ελληνική γλώσσα (λαμβάνοντας υπόψη και τις διαγλωσσικές διαφορές). Πιο συγκεκριμένα, εισάγει στη μελέτη της συντακτικής δομής της γλώσσας από τη σκοπιά της Γενετικής Γραμματικής όπως έχει διαμορφωθεί εντός του Μινιμαλιστικού Προγράμματος, παρουσιάζοντας το σχετικό θεωρητικό πλαίσιο και τα μεθοδολογικά εργαλεία ανάλυσης των εμπειρικών δεδομένων. Καλύπτει τον ορισμό της σύνταξης και τη θέση της στη γραμματική, τη φραστική δομή (δηλ. το πώς σχηματίζονται οι φράσεις και το πώς σχετίζεται η σύνταξη με το λεξικό και τη μορφολογία), τέλος τις σχέσεις εξάρτησης ανάμεσα στα επιμέρους λεξικά στοιχεία εντός της δομής της φράσης και της πρότασης (περιλαμβανομένων και των περιπτώσεων μετατόπισης συστατικών). Η παρουσίαση των σχετικών θεμάτων ενσωματώνει ερευνητικά δεδομένα από τον χώρο της ψυχογλωσσολογίας

Το μάθημα επιμερίζεται στις ακόλουθες διδακτικές ενότητες:

• Γλώσσα, γραμματική και το αντικείμενο της σύνταξης (εβδομάδα 1)
• Συντακτικές κατηγορίες («μέρη του λόγου») (εβδομάδα 2)
• Φραστική δομή (εβδομάδες 3-4)
• Η σχέση σύνταξης και λεξικού (εβδομάδα 5)
• Γραμματικές λειτουργίες και ορίσματα (εβδομάδες 6-7)
• Συμφωνία και σχέσεις ορισμάτων (εβδομάδες 8-9)
• Αριστερή περιφέρεια: Συμπληρωματικές προτάσεις (εβδομάδες 10-11)
• Αριστερή περιφέρεια ΙΙ: Ερωτήσεις και Α-εξαρτήσεις (εβδομάδες 12-13)

Γραπτή εξέταση στο τέλος του εξαμήνου, η οποία περιλαμβάνει ερωτήσεις ανάπτυξης, σύντομης απάντησης ή/και θέματα κλειστού τύπου (π.χ. πολλαπλής επιλογής). Βαρύτητα: 70%.

Εργασία. Βαρύτητα: 30%.

Γλώσσα αξιολόγησης: ελληνική

Οι σχετικές πληροφορίες ανακοινώνονται στο e-class του μαθήματος.

Διανεμόμενα συγγράμματα μέσω του συστήματος πολλαπλής βιβλιογραφία

• Fromkin, V., Rodman, R., & Hyams, N. (2008). Εισαγωγή στη μελέτη της γλώσσας (μτφρ. Έ. Βάζου et al., επιμ. Γ. Ι. Ξυδόπουλος). Αθήνα: Πατάκης.
• Θεοφανοπούλου-Κοντού, Δ. (1989). Γενετική σύνταξη: Το πρότυπο της κυβέρνησης και αναφορικής δέσμευσης. Αθήνα: Καρδαμίτσα.
• Φιλιππάκη-Warburton, Ειρ. (1992). Εισαγωγή στη θεωρητική γλωσσολογία. Αθήνα: Νεφέλη.

Ενδεικτική βιβλιογραφία περαιτέρω μελέτης

• Carnie, A. (2012). Syntax: A generative introduction. Wiley-Blackwell.
• Chomsky, N. (1965). Aspects of the theory of syntax. Cambridge: MIT Press.
• Der Dikken, M. (2013). The Cambridge handbook of generative syntax. Cambridge: Cambridge University Press.
• Θεοφανοπούλου-Κοντού, Δ. (1989). Μετασχηματιστική σύνταξη: Από την θεωρία στην πράξη. Αθήνα: Καρδαμίτσα.
• Ρούσσου, Ά. (2015). Σύνταξη: Γραμματική και μινιμαλισμός[ηλεκτρ. βιβλ.]. Ζωγράφου: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/581 
• Τερζή, Α. (2015). Συγκριτική σύνταξη και γλωσσικές διαταραχές. [ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/2642
• Van Valin, R. D. (2001). An introduction to syntax. Cambridge: Cambridge University Press.

Συναφή Επιστημονικά Περιοδικά

• Γλωσσολογία/Glossologia (http://glossologia.phil.uoa.gr/)
• Journal of Greek Linguistics
• Journal of Linguistics
• Language
• Lingua
• Syntax